Badania i rozwój technologiczny
W ramach SAB Grupa ORLEN w minionym roku realizowała ponad 230 projektów badawczo-rozwojowych i innowacyjnych (z czego w ORLEN ponad 120). Najwięcej z nich prowadzono w ramach domen technologicznych: „Efektywna produkcja rafineryjna”, „Technologie i produkty przyjazne środowisku”, „Zaawansowana petrochemia i nowe generacje materiałów”, „Technologie wodorowe” oraz „Efektywna i niskoemisyjna energetyka”.
W działaniach obszaru szczególny nacisk został postawiony na programy akceleracyjne, skierowane do młodych spółek technologicznych, posiadających rozwiązania gotowe do testowania i skalowania w ramach infrastruktury produkcyjnej, logistycznej i sprzedażowej Grupy ORLEN. Realizacja tych programów daje możliwość szybkiej weryfikacji rozwiązań wpisujących się w długoterminowy plan rozwoju Grupy ORLEN w zakresie m.in.: dekarbonizacji, digitalizacji, efektywności operacyjnej, zrównoważonego rozwoju, gospodarki obiegu zamkniętego oraz energetyki. W 2022 roku na potrzeby naboru do programów akceleracyjnych Grupy ORLEN zdefiniowano ponad 100 wyzwań technologicznych, a spośród start-upów, które na nie odpowiedziały, podjęto współpracę z 23 z nich m.in. w obszarach detalu, produkcji rafineryjnej, logistyki, gospodarki wodno-ściekowej, marketingu czy energetyki.
W ramach wzmacniania innowacyjności Koncernu, w 2022 roku, programem ORLEN Skylight accelerator objęto również spółkę Anwil S.A oraz spółki z Grupy Energa. Dodatkowo w kwietniu 2022 roku ORLEN zawarł porozumienie z firmą Microsoft, rozpoczynając współpracę pomiędzy programami akceleracyjnymi Skylight accelerator oraz Founders Hub 101. Współpraca ze start-upami w 2022 roku była również rozwijana na rynku czeskim w ramach inicjatywy ChemTechNext zorganizowanej przez Unipetrol, w efekcie której pozyskano zgłoszenia ponad 50 start-upów, a 7 zostało wytypowanych do potencjalnej realizacji wspólnych projektów.
Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju technologicznego w ORLEN
W 2022 roku intensywnie przebiegały prace w Centrum Badawczo-Rozwojowym (CBR) w Płocku. Ta badawczo-rozwojowa infrastruktura jest przeznaczona do przygotowania i zapewnienia warunków do przeskalowania własnych technologii i ich wdrażania w pełnej skali produkcyjnej.
W 2022 roku prace zespołu CBR skupiały się na: testowaniu nowoczesnych paliw, doborze technologii specyficznych środków smarowych oraz opracowaniu technologii ciężkich pozostałości do wykorzystania w produkcji mieszanin bitumicznych oraz zapobiegania procesom korozji.
Osiągnięciami w tym zakresie było wykorzystanie własnych stanowisk badawczych oraz wypracowanych i nabytych kompetencji pracowników w potwierdzeniu atrybutów nowoczesnych benzyn zawierających do 10% biokomponentów (E10) oraz ocena przydatności ciemnych produktów rafineryjnych jako wsad do oksydacji asfaltów w kierunku wdrożenia w produkcji mieszanek mineralnoasfaltowych.
Wykonano także identyfikację i sprawdzenie technologii środków smarowych do wykorzystania przemysłowego, szczególnie smarów plastycznych, oraz uruchomiono ścieżkę badawczą w ramach corrosion risk assessment obejmującą zarówno badania komponentów, jak i gotowych produktów. W połowie 2022 roku, w wyniku zespołowej pracy pracowników CBR i Działu Strategicznych Projektów Badawczych zostały wybudowane instalacje pilotowe odwzorowujące procesy rafineryjno-petrochemiczne (Hydrokraking, Hydroodsiarczanie Olejów Napędowych, Reforming oraz Piroliza).
Jednostki te są istotnym elementem budowy zaplecza badawczego oraz know-how dla procesów produkcyjnych ORLEN. Służyć one będą testowaniu komercyjnych oraz nowych rozwiązań technologiczno-surowcowych. Wyzwaniem pozostaje podłączenie tych czterech instalacji do infrastruktury CBR, co wymaga zarówno zaprojektowania, realizacji, jak i odbiorów oraz uzyskania wymaganych pozwoleń tego samego rodzaju jak w przypadku przemysłowych instalacji produkcyjnych. Dodatkowo w trakcie projektowania i budowy jest instalacja pilotażowa destylacji rurowo-wieżowej.
W ramach rozbudowy kompetencji CBR, w poprzednim roku, podjęto decyzję realizacyjną o wybudowaniu specjalistycznej pracowni wodorowej, której wyposażenie będzie wykorzystywane do testów jakości i eksploatacji paliwa wodorowego. Infrastruktura oraz wykwalifikowana kadra w obszarze paliwa wodorowego są niezbędne, aby realizować projekty wodorowe stanowiące jeden z filarów strategii Grupy ORLEN 2030.
W 2022 roku obszar B+R zakończył budowę instalacji zaawansowanych biokomponentów, która uzyskała wszelkie niezbędne pozwolenia do pracy, jak dopuszczenia do korzystania ze środowiska, bezpieczeństwa i organizacji pracy. Jest to pierwsza instalacja pilotażowa dedykowana opracowaniu własnej technologii, która powstała w CBR. Jest to także przykład modelu współpracy pomiędzy ORLEN a środowiskiem naukowym, które jest autorem alternatywnego i niskoenergetycznego rozwiązania technologicznego otrzymywania bioproduktów dla transportu.
W 2023 roku zaplanowano weryfikację w zakresie bezpieczeństwa i rozruchy technologiczne, budowanie know-how w zakresie obsługi oraz dalsze szkolenia i weryfikację technologii. Wykonaniem tych zadań zajmować się będą połączone zespoły badawczo-technologicznoprodukcyjne, także z udziałem pracowników exLOTOS. Po likwidacji funkcjonującego dotychczas na terenie CBR szpitala tymczasowego przystąpiono do dokończenia prac w zakresie rozruchu i wznowienia pracy dwóch instalacji pilotażowych blendingu, co jest szczególnie ważne m.in. z punktu widzenia obszaru rafineryjnego i petrochemicznego. Jego zakończenie planowane jest na 2023 rok.
Pomimo pandemii w 2022 roku realizacja projektów B+R, a także zadań o charakterze strategicznym, przebiegała bez zakłóceń. Kilkuletnia, ścisła współpraca ze światem nauki zaowocowała opracowaniem własnych receptur syntezy zaawansowanych materiałów polimerowych, wyprodukowano też kilka wariantów nowatorskich katalizatorów uwodornienia, dedykowanych do procesu produkcji kwasu tereftalowego (PTA). Zaprojektowane katalizatory cechują się znacznie niższymi kosztami produkcji przy nie gorszej lub lepszej efektywności działania. Parametry wytworzonych testowo partii zostaną zweryfikowane na wybudowanej w tym celu instalacji badawczej. Oczekiwanym efektem przedsięwzięcia jest przede wszystkim wzrost efektywności produkcji PTA przekładający się na korzyści ekonomiczne, a także zbudowanie potencjału wiedzy do kontynuacji badań nad katalizatorami występującymi w wielu innych procesach produkcyjnych w Grupie ORLEN.
W 2022 roku zakończono Program Badawczy 2022 dla recyklingu chemicznego. Program ten służy zdobywaniu niezbędnej wiedzy dla organizacji w dziedzinie recyklingu chemicznego oraz pozwala na możliwość minimalizowania ryzyka technologicznego w przyszłości. Innym obszarem badań były technologie wytwarzania wodoru. Przykładem takiego projektu realizowanego przez ORLEN w 2022 roku jest VETNI, którego celem jest opracowanie i konstrukcja instalacji pilotażowej systemu wytwarzania wodoru w elektrolizerach typu SOE, pozwalających na wysokosprawną produkcję wodoru wysokiej czystości (do 30% lepsza efektywność od obecnie dostępnych technologii), w oparciu o zasilanie z odnawialnych źródeł energii. W ramach projektu prowadzone są prace B+R zorientowane na opracowanie, budowę i badania w rzeczywistych warunkach eksploatacyjnych systemu z elektrolizerem zintegrowanym z procesem rafineryjnym, który dostarczać będzie parę procesową do produkcji wodoru.
VETNI jest przedsięwzięciem unikalnym na skalę światową ze względu na głęboką integrację elektrolizerów z istniejącym procesem przemysłowym. Projekt charakteryzuje się wysokim stopniem innowacyjności i bazuje na polskich rozwiązaniach technologicznych oraz materiałowych. Jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w konsorcjum z Instytutem Energetyki oraz Akademią Górniczo-Hutniczą. Rozwinięciem VETNI jest inna inicjatywa B+R „MegaSOE”, która ma na celu opracowanie i wdrożenie wielkoskalowej instalacji wytwarzania i magazynowania wodoru. Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w ramach programu „Nowe technologie w zakresie energii”. W ramach programu dekarbonizacji oraz rozwoju zaawansowanych produktów chemicznych kontynuowany jest rozwój technologii zastosowania CO2 do nowych procesów chemicznych i produktów. W trakcie projektowania są instalacje pilotażowe procesów otrzymywania nowych produktów chemicznych i testowania nowych katalizatorów procesowych. W ramach tych działań w 2022 roku ORLEN uzyskał patent na wynalazek pt. „Sposób otrzymywania węglanów cyklicznych. Równolegle toczą się badania skupione na technologiach otrzymywania poliuretanów do różnych zastosowań. Rozpoczęto także prace nad wykorzystaniem CO2 do technologii produkcji materiałów budowlanych.
W zakresie rozwoju technologii asfaltowych opracowano i przygotowano do wdrożenia rynkowego nową kategorię asfaltów drogowych WMA, pozwalających na obniżenie emisji CO2 wskutek stosowania obniżonej temperatury przygotowywania mieszanek mineralno-asfaltowych i nawierzchni drogowych. W toku prac jest rozszerzenie katalogu asfaltów WMA o kolejną grupę asfaltów modyfikowanych PmB. Równolegle podjęto prace badawcze nad opracowaniem możliwości wprowadzania do asfaltów klasyfikowanych odpadów gumowych i nowych modyfikatorów pod kątem asfaltów modyfikowanych PmB i HIMA. W minionym roku prowadzone były także prace w zakresie rozwoju biopolimerów i polimerów z surowców alternatywnych oraz w zakresie systemów magazynowania energii, w kontekście potencjalnego wykorzystania rozpuszczalników do elektrolitów stosowanych w nowoczesnych rozwiązaniach bateryjnych.
Zakończono prace laboratoryjne nad technologiami z rodzaju Gospodarki Obiegu Zamkniętego w zakresie odzysku i zagospodarowania wartościowych metali z popiołów powstających w procesach spalania w piecach elektrociepłowni i utylizacji katalizatora wybranego typu w oparciu o to samo rozwiązanie procesowe. Trwają przygotowania do budowy i uruchomienia instalacji pilotażowej do dalszego rozwoju tych technologii.
W programie rozwoju procesów przetwórstwa biomasy dokonano przeglądu i analizy doboru najbardziej optymalnych rodzajów surowców biomasowych na potrzeby projektów realizowanych przez ORLEN S.A. oraz przeprowadzono kierunkową pracę badawczą nad wyselekcjonowanymi metodami otrzymywania biooleju i biogazu, jako źródła związków chemicznych. W oparciu o konkluzje z tych prac w przygotowaniu jest koncepcja kierunków dalszych badań nad technologiami przetwórstwa biomasy w kierunku biochemikaliów.
Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju technologicznego w głównych spółkach Grupy ORLEN
Spółki Grupy kapitałowej w dedykowanych obszarach B+R z powodzeniem realizowały projekty zgodne z kierunkami Strategii 2030.
Grupa ORLEN Unipetrol
W 2022 roku kontynuowała rozwój działalności w kluczowych filarach zielonego wodoru, chemicznego i mechanicznego recyklingu tworzyw sztucznych, produkcji biopaliw, dekarbonizacji i cyfryzacji. Te kluczowe kierunki są ważnym elementem udanego rozwoju firmy w kontekście rosnącego zapotrzebowania na technologie niskoemisyjne. Osiągnięcie neutralności węglowej dla zrównoważonej przyszłości pozostaje długoterminowym celem firmy do roku 2050. ORLEN UniCRE koncentruje się na zaawansowanych biopaliwach, w tym na analizie dostępności surowców, ze szczególnym uwzględnieniem biomasy i odpadów komunalnych. W tej części uzyskano niezbędne informacje do kontynuacji projektów. W 2022 roku przeprowadzono badania nad recyklingiem chemicznym w badawczej jednostce pilotażowej oraz rozpoczęto proces wyboru licencjobiorców i oceny technicznej potencjalnych licencjobiorców w oparciu o zdobyte wcześniej know-how. Badania przeprowadzone zostały z wykorzystaniem efektu synergii w ramach Grupy ORLEN.
Jednym z celów prowadzonych działań jest budowa zakładu pirolizy odpadów z tworzyw sztucznych na rynku czeskim i włączenie go do całego łańcucha gospodarki cyrkularnej. Grupa ORLEN Unipetrol po raz kolejny uzyskała certyfikat ISCC Plus na przerób HVO (uwodornionego oleju roślinnego) na instalacji etylenu, co umożliwia produkcję bioplastików na tej instalacji oraz certyfikat ISCC EU na przetwarzanie biosurowców (zużyty olej spożywczy, oleje roślinne) na instalacji hydrotreatera, która umożliwia produkcję HVO poprzez współprocesowanie przede wszystkim do produkcji zaawansowanego biopaliwa. W 2022 roku uruchomiono projekt CHEMTECH NEXT ukierunkowany na wsparcie i współpracę z małymi start-upami. Wybrano projekty mające na celu cyfryzację, bezpieczeństwo eksploatacji, zwiększenie efektywności oraz zmniejszenie stanów energetycznych podczas eksploatacji.
Grupa ORLEN Unipetrol kontynuowała też rozwój technologii wodorowej, którą uważa za odpowiednią dla przyszłej bezemisyjnej gospodarki i mobilności. W 2022 roku zakończono technicznie budowę stacji tankowania wodoru, trwała faza inżynieryjna budowy elektrowni fotowoltaicznej o mocy 60 MW oraz elektrolizera o mocy 26 MW do produkcji zielonego wodoru o rocznej zdolności produkcyjnej 4,75 kta (rzeczywista produkcja). Zespół badawczy skupił się na możliwościach produkcji energii odnawialnej, zwłaszcza geotermalnej. W obszarze mobilności wodorowej rozpoczęto przygotowania do budowy mobilnej stacji wodorowej dużej pojemności oraz rozpoczęto projekt wdrożenia próbnika wodoru ze stacji tankowania.
Polymer Institute Brno (PIB) nadal koncentrował się na rozwoju portfela produktów zaawansowanych polimerów, polietylenu i polipropylenu. PIB intensywnie wspierał certyfikację nowych produktów. Kolejnym istotnym obszarem był recykling mechaniczny tworzyw sztucznych i jego wykorzystanie w ORLEN Unipetrol. Recykling chemiczny i mechaniczny jest ważnym narzędziem osiągnięcia celów gospodarki o obiegu zamkniętym. PIB intensywnie koncentrował się na nowych typach katalizatorów polimerowych w celu wypełnienia wymagań legislacyjnych.
Grupa ORLEN Unipetrol kładła duży nacisk na efektywność energetyczną i w tym obszarze koncentrowała się na technologiach odzysku ciepła odpadowego. Dostrzegła duży potencjał w realizacji celów i stopniowym ograniczaniu emisji CO2 . Kluczowe projekty w tym obszarze przebiegały zgodnie z planem, a w ich realizacji poczyniono znaczne postępy.
Grupa Energa
Realizowała 21 projektów, wśród których należałoby wyróżnić: projekt „rSOC”, koncentrujący się na badaniach technologii wytwarzania wodoru z użyciem pary technicznej:
power - to - gas (P2G), oparty na stosie stałotlenkowych ogniw elektrochemicznych pracujących w trybie elektrolizera, przewidzianego również do pracy w trybie odwracalnym. W ramach projektu w 2022 roku przeprowadzono testy w warunkach laboratoryjnych, a także uruchomiono instalację przy elektrociepłowni w Elblągu, gdzie prowadzona jest weryfikacja parametrów produkcji. Na uwagę zasługuje także projekt „EUniversal”, który realizowany jest przez Energa Operator SA w zakresie rozwoju elastyczności sieci i możliwości wykorzystania usług elastyczności na rynku energii. Realizowany jest on w ramach unijnego programu Horizon 2020.
Grupa ANWIL
W Grupie ANWIL we współpracy z ORLEN w 2022 roku prowadzono realizację projektu „Budowa HUB-u wodorowego w ANWIL S.A.” mającego na celu umożliwienie Grupie ORLEN wejście na rynek zeroemisyjnych paliw w Polsce oraz stworzenie nowego produktu, jakim są paliwa wodorowe jakości automotive. Mając na uwadze cele neutralności emisyjnej, powołano Program Dekarbonizacji, do którego włączono 13 inicjatyw na różnym etapie realizacji projektowej, o łącznym potencjale redukcyjnym sięgającym ponad milion ton CO2 rocznie, z czego kluczową inicjatywę stanowił Projekt Amoniak 120+. W 2022 roku Grupa ANWIL kontynuowała również prace w ramach projektu HySTrAm, który skupia się na technologii magazynowania energii w amoniaku oraz krótkotrwałego przechowywania wodoru.
W kontekście tego projektu realizowano pracę badawczą pn. „Integracja nowoczesnych technologii wodorowych”. W ramach rozwoju narzędzi do pozyskiwania innowacji realizowano współpracę z dwoma akceleratorami: MIT Enterprise Forum Central & Eastern Europe oraz ORLEN Skylight Accelerator.
W ramach współpracy z MIT EFC&EE w 2022 roku przeprowadzono test akceleracyjny ze start-upem wyłonionym w rundzie akceleracyjnej 2021- Surveily Sp. z o.o., dysponującym rozwiązaniem opartym na sztucznej inteligencji oraz wizji maszynowej”. We współpracy ze SKYLIGHT accelerator wyłoniono partnera, z którym testy rozpoczęły się w 1 kwartale 2023 roku. W rezultacie współpracy z akceleratorem INDUSTRY LAB zainicjowanej w 2020 roku realizowany był projekt badawczo-rozwojowy „Mapy precyzyjnego nawożenia”.
W obszarze nawozów kontynuowano prace w ramach projektu badawczego „Zmodyfikowane nawozy saletrzane”. W styczniu 2022 roku rozpoczęła działanie Pracownia Badań Własności Fizycznych Nawozów, która zrealizowała do końca roku łącznie 150 badań. W obszarze rozwoju tworzyw w roku 2022 realizowana była budowa instalacji pilotażowej, której celem jest zbadanie możliwości obniżenia zawartość chlorków w szlamach posolankowych. Ponadto zakończono prace nad aplikacjami PCV bakterio- i grzybostatycznymi.
Uruchomiono również projekt badawczo-rozwojowy w obszarze zarządzania wodą, w ramach którego podpisano trójstronny list intencyjny o współpracy pomiędzy ANWIL S.A. i Lubinus Interactive Sp. z o.o. (start-up).
ORLEN Południe
W 2022 roku realizowało działania związane z biopaliwami zaawansowanymi. W ich ramach kontynuowano projekt budowy instalacji produkcji biodiesla z olejów pofryturowych UCO o wydajności 30 tys. ton/rok. Realizowano umowę z firmą AB Industry dotyczącą budowy instalacji w formule PC oraz zrealizowano umowę na dostawy sprzętu zastrzeżonego z licencjodawcą (AT Agrar Technik).W ramach wydłużania łańcucha wartości w procesie produkcji estrów metylowych kwasów tłuszczowych kontynuowano projekt budowy własnej tłoczni oleju rzepakowego. Kontynuowano postępowanie zakupowe na wybór wykonawcy EPC dla budowy tłoczni z ekstrakcją o wydajności 200 tys. t/rok. Uzyskano Decyzję Środowiskową dla Instalacji.
Rozpoczęto 3. etap realizacji projektu Bioetanolu 2G. Podpisano umowy na realizację i dostawy poszczególnych pakietów budowy kompleksu instalacji do produkcji bioetanolu 2G wraz z energetyką i oczyszczalnią ścieków. Realizowano projekty wykonawcze i rozpoczęto prace budowlano - konstrukcyjne na obiekcie oraz kompletację dostaw pakietowych.
Kontynuowano realizację projektu „Budowa nowej linii biznesowej w ORLEN Południe w obszarze biogazu”. Zakończono realizację projektu pilotażowego „Budowa nowej linii biznesowej w ORLEN Południe w obszarze biogazu”, w ramach którego pozyskano projekt greenfieldowy Głąbowo. Kontynuowano projekt „Opracowanie technologii oczyszczania gliceryny pochodzenia UCO i zwierzęcego”. Podpisano umowę EPC z wykonawcą instalacji.
W ramach dofinansowania z Programu INNOCHEM zrealizowano projekt „Opracowanie biotechnologicznej konwersji surowców pochodzenia organicznego do kwasu mlekowego z wykorzystaniem mikroorganizmów”. Przeprowadzono testy pilotażowe doświadczalnej instalacji produkcji kwasu mlekowego oraz rozpoczęto optymalizację poszczególnych węzłów technologicznych. Kontynuowano także prace z Polską Akademią Nauk w zakresie opracowania technologii produkcji biopolimeru polihydroksymaślanianu (PHB). Wybrano szczep wiodący dedykowany dla opracowanej technologii. W ramach projektu Płyny do odladzania na bazie bioglikolu propylenowego zrealizowano umowę z Instytutem Ciężkiej Syntezy Organicznej z Kędzierzyna-Koźla na opracowanie płynów do odladzania i przeciwko oblodzeniu. Zoptymalizowano receptury płynów do odladzania typu I, III i IV. Kontynuowano w ramach projektu „Odzysk metali ze zużytych katalizatorów” umowę z Akademią Górniczo-Hutniczą na opracowanie technologii odzysku metali ze zużytych katalizatorów.
ORLEN Oil
W 2022 roku skoncentrowany był na wdrażaniu produktów o podniesionych lub nowych właściwościach olejów silnikowych, przemysłowych i smarów. W wyniku przeprowadzonych prac zrealizowano program modyfikacji 49 technologii istniejących produktów w celu obniżenia kosztów wytworzenia poprzez zmiany zarówno w recepturach produktów, jak i w sposobie wytwarzania oraz opracowano 44 nowe technologie w kierunku poszerzenia portfolio produktów odpowiadających za zmieniające się oczekiwania rynku. Kontynuowano też projekt z dofinansowaniem NCBR, dotyczący poszerzenia portfolio produktów o innowacyjne, nowoczesne środki smarowe zawierające nanododatki w grupie smarów plastycznych, olejów emulgujących oraz nieemulgujących.
ORLEN Asfalt
W kontekście rozwoju asfaltów przyjaznych środowisku kontynuowane były badania nawierzchni drogowej nisko hałasowej z asfaltem wysokomodyfikowanym PMB HiMA w celu poszerzenia obszarów ich zastosowania, szczególnie o miejsca wymagające redukcji hałasu. Prowadzono również badania asfaltów z dodatkiem fotokatalitycznym do nawierzchni ograniczającej emisję NOx, SOx oraz asfaltów z dodatkami obniżającymi ślad węglowy, w celu uzyskania innowacyjnych, bardziej neutralnych dla środowiska naturalnego lepiszczy asfaltowych, o zmniejszonym śladzie węglowym.
ORLEN Laboratorium S.A.
W 2022 roku realizowało badania w zakresie kontroli jakości ropy naftowej i jej przetworów, olejów smarowych i silnikowych, asfaltów, paliw ciekłych i płynnych, takich jak: benzyny, oleje napędowe i opałowe, gaz płynny oraz LPG. W Pracowniach Spółki badane są również biopaliwa, wykonywane są analizy oleju napędowego z dodatkiem FAME oraz czystego FAME. Ponadto Spółka realizuje badania z zakresu tworzyw sztucznych, nawozów, gleb, środowiska naturalnego, środowiska pracy oraz badania wodoru jakości automotive.
Realizując badania mające na celu rozwój wiedzy dotyczącej badanych produktów oraz spełniając wymagania prawne i potrzeby produkcyjne, ORLEN Laboratorium S.A. wdrożył szereg znormalizowanych metod badawczych, a także opracował własne metody zgodnie z bieżącymi potrzebami Klientów. W 2022 roku rozszerzono usługi analityczne na potrzeby projektów Grupy ORLEN o 60 metod badawczych.
Spółka realizowała działania doskonalące procesy laboratoryjne przy wykorzystaniu możliwości systemu LIMS. Opracowano i wdrożono unikalną funkcjonalność z obszaru zarządzania utrzymania ruchu. Funkcjonalność została opracowana i wdrożona zgodnie ze standardami TPM dla potrzeby efektywnego zarządzania prewencyjnego oraz predykcyjnego w celu zmniejszenie liczby awarii aparatury laboratoryjnej.
Była Grupa LOTOS
W 2022 roku realizowano prace badawczo-rozwojowe, przy współpracy z krajowymi uczelniami i instytutami naukowymi oraz w ramach ścisłej współpracy ze spółkami Grupy ORLEN. Realizowano projekty dofinansowane w ramach konkursów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju:
- VETNI – opracowanie i wdrożenie systemu wysokosprawnego wytwarzania wodoru wysokiej czystości w elektrolizerze stałotlenkowym,
- Mega SOE – opracowanie i wdrożenie wielkoskalowego systemu wytwarzania wodoru wysokiej czystości z wykorzystaniem OZE w elektrolizerze stałotlenkowym.
Włączenie w 4 kwartale 2022 roku do Grupy ORLEN Spółek Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa pozwoliło na wzmocnienie działań w zakresie współpracy ze start-upami. W ramach programów współfinansowanych przez Polską Agencję Rozwoju Przemysłu udało się w całym 2022 roku pozyskać ponad 1 mln PLN finansowania grantowego na 6 projektów pilotażowych. Wśród najciekawszych, zrealizowanych po połączeniu, należy wymienić: budowę pilotażowej platformy ograniczającej zużycie energii w Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Lublin oraz stworzenie rozwiązania dotyczącego detekcji metanu za pomocą bezzałogowych statków powietrznych oraz analizy obrazowania satelitarnego. Z kolei w Zespole Oddziałów PGNiG kontynuowano prace mające na celu zwiększenie wartości w zakresie poszukiwania i wydobycia węglowodorów oraz ich magazynowania.
W ramach Wspólnego Przedsięwzięcia INGA, realizowanego we współpracy NCBR i GAZ-SYSTEM, kontynuowano realizację pięciu projektów badawczo-rozwojowych. W ramach dążenia do transformacji w kierunku niskoemisyjnym, w obszarze wodorowym realizowano projekty B+R obejmujące etapy od produkcji „zielonego wodoru” przez jego magazynowanie i dystrybucję, do wykorzystania w energetyce przemysłowej. W Oddziale Laboratorium Pomiarowo-Badawcze, w Biurze Badań, Rozwoju i Innowacyjnych Technologii (BRIT) kontynuowano realizację pięciu przedsięwzięć B+R+I.
W ramach projektu H2Cogen odebrano kompletny zespół prądotwórczy o mocy 1 MW, który stanowi jeden z kluczowych elementów budowy prototypu CHP z technologią „multifuel”. Na początku grudnia 2022 roku technologia „multifuel” została zgłoszona do ochrony patentowej UP RP. Kolejnym istotnym wydarzeniem było uzyskanie pozwolenia na rozbudowę budynku laboratoryjnego na terenie Kasprzaka 25 w ramach projektu New Fuel Lab. Dzięki tej rozbudowie działalność laboratoryjna Oddziału LPB rozszerzy się o możliwość wykonywania badań jakościowych wodoru, mieszanin gazu ziemnego z wodorem oraz biogazu i biometanu.
Z końcem grudnia 2022 roku zaplanowano odbiór kolejnego prototypu układu mikrokogeneracyjnego mCHP-SOFC o mocy 1 kW, zasilanego gazem ziemnym. Urządzenie to może być zastosowane w łańcuchu związanym z monitorowaniem jakości dostarczanego skroplonego paliwa gazowego zarówno LNG, jak i BioLNG.
W 2022 roku w Polskiej Spółce Gazownictwa sp. z o.o. (PSG) działalność badawczo-rozwojowa i innowacyjna skupiona była na przedsięwzięciach dotyczących podnoszenia efektywności dystrybucji paliw gazowych i bezpieczeństwa eksploatacji infrastruktury gazowej oraz ciągłości dostaw. Od dwóch lat PSG skupiała się na zagadnieniach umożliwiających poszerzenie funkcjonalności sieci gazowej i przygotowaniu jej do dystrybucji gazów zdekarbonizowanych, przede wszystkim biometanu i wodoru.
PSG na bieżąco analizuje możliwości zaangażowania się w przedsięwzięcia zakładające współpracę z szerszym gronem partnerów z sektora energii, wytwórców komponentów infrastruktury oraz jednostek naukowo-badawczych. W tym celu spółka przystąpiła do Mazowieckiej Doliny Wodorowej, zarządzanej w formule klastra, którego koordynatorem jest ORLEN i podjęła czynności umożliwiające sformalizowanie zaangażowania w działalność stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa.
PSG aktywnie uczestniczy w projektach realizowanych w środowisku międzynarodowym o tematyce związanej z transportem wodoru sieciami gazowymi. W 2022 roku prace koncentrowały się na zagadnieniach dotyczących transportu czystego wodoru sieciami gazowymi oraz separacji wodoru z gazu ziemnego zawierającego jego domieszki.
Ponadto, do najważniejszych programów oraz przedsięwzięć innowacyjnych w dziedzinie badań i rozwoju realizowanych w 2022 roku zaliczyć należy:
- realizację projektu z dofinansowaniem UE „Innowacyjny system automatycznej identyfikacji i lokalizacji defektów infrastruktury gazowej wykorzystujący zjawisko emisji akustycznej (SIildig AE)”;
- pilotażowe wdrożenie i badanie alternatywnego systemu telemetrycznych odczytów danych z układów pomiarowych;
- przeprowadzenie pilotażowego wdrożenia innowacyjnego systemu do detekcji nieszczelności sieci gazowej.
Uznając za strategiczne wykorzystanie potencjału intelektualnego, pracownicy PSG prowadzą prace w ramach programu „Doktorat wdrożeniowy” w nurtach tematycznych zastosowania tworzyw sztucznych (w tym materiałów kompozytowych) w transporcie gazu ziemnego oraz mieszaniny gazu ziemnego z wodorem (ze szczególnym naciskiem na przenikalność przez ścianki gazociągu), modelowania pracy sieci gazowych z wykorzystaniem sieci neuronowych czy efektywnego oczyszczania biogazu do biometanu.
Przeczytaj również:
Na skróty:
Raport Zintegrowany Grupy ORLEN 2022
Raport możesz również pobrać w formacie PDF
