Bezpieczeństwo i higiena pracy

Kapitały:
GRI:
sdgs:

W każdym aspekcie działalności ważną rolę pełnią przedsięwzięcia dotyczące zapewnienia bezpiecznych warunków pracy pracownikom Grupy ORLEN oraz firm zewnętrznych realizujących prace na terenie zakładów produkcyjnych Grupy ORLEN. W tym celu Grupa ORLEN inicjuje, kreuje i realizuje wielokierunkowe działania w zakresie ciągłego doskonalenia kultury bezpieczeństwa pracy oraz utrzymania i rozwoju funkcjonujących standardów bezpieczeństwa.

0,81

Całkowity Wskaźnik Wypadkowości TRR (pracowników i kontraktorów)
Grupy ORLEN w 2022 roku

1,70

Wskaźnik Wypadkowości TRR pracowników
Grupy ORLEN w 2022 roku

0,16

Wskaźnik wypadkowości TRIR (pracowników i kontraktorów)
Grupy ORLEN w 2022 roku

Zarządzanie obszarem bezpieczeństwa i higieny pracy

Opis obszaru 

Nadzór nad funkcjonowaniem systemu bezpieczeństwa i higieny pracy w ORLEN prowadzi Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. W skali spółki realizuje kompleksowo działania zmierzające do zapewnienia wymaganego wysokiego poziomu prewencji w ramach bezpieczeństwa pracy, w tym wykonuje zadania Służby BHP. W strukturze biura funkcjonuje Zakładowa Straż Pożarna, której podstawowym zadaniem w ORLEN jest prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych na terenie obiektów spółki, jak również na terenie całego kraju w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo- Gaśniczego i Systemu Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych (SPOT) oraz pełni nadzór nad przygotowaniem obiektów spółki do prowadzenia działań ratowniczo- gaśniczych. Zakładowa Straż Pożarna prowadzi również działania dotyczące ratownictwa chemicznego i technicznego oraz realizuje zadania z zakresu prewencji przeciwpożarowej. Ponadto w ramach swojej struktury Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy prowadzi działania mające na celu zapewnienie zgodności z przepisami ADR oraz RID, realizowanych w spółce procesów składowania, magazynowania, przeładunków i transportowania towarów niebezpiecznych oraz współuczestniczy w działaniach dotyczących bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy prowadzi również nadzór nad funkcjonowaniem segmentowego systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, bezpieczeństwem pożarowym oraz bezpieczeństwem składowania i przewozu towarów niebezpiecznych w Grupie ORLEN. W tym zakresie realizuje przedsięwzięcia polegające na inicjowaniu, kreowaniu i monitorowaniu działań zmierzających do ujednolicenia stosowanych przez spółki rozwiązań w aspekcie funkcjonujących w nich standardów bezpieczeństwa pracy i systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy oraz ich ciągłego doskonalenia.

  • 11.9.1

Zarządzanie tematem istotnym: bezpieczeństwo i higiena pracy

Zdrowe i bezpieczne warunki pracy są uznawane za prawo człowieka. Zagadnienie zdrowia i bezpieczeństwa w pracy obejmuje zapobieganie krzywdom fizycznym i psychicznym pracowników oraz promowanie zdrowego stylu życia.

Rozwój koncernu multienergetycznego stawia kolejne wyzwanie, jakim jest integracja dawnej Grupy LOTOS i PGNiG do wspólnego systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Grupy ORLEN. Kluczowa w tym aspekcie jest realizacja przedsięwzięć dotyczących ujednolicenia funkcjonujących w nich standardów bezpieczeństwa i ich rozwoju. Priorytetem Grupy ORLEN jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy wszystkim pracownikom. Kierunkiem o szczególnym znaczeniu dla rozwoju obszaru bezpieczeństwa pracy jest budowanie i doskonalenie bezpieczeństwa behawioralnego opartego na wzmacnianiu świadomości proaktywnych postaw oraz właściwych zachowań pracowników w aspekcie bezpieczeństwa pracy.

  • 11.9.2

System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

  • 11.9.9

Pracownicy objęci systemem zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

W znaczącej większości spółek Grupy ORLEN funkcjonuje system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg ISO 45001. Zakres certyfikacji dla spółek obejmuje ich poszczególną działalność i dotyczy wszystkich pracowników organizacji w których funkcjonuje ten system. W przypadku ORLEN dotyczy on magazynowania i sprzedaży wyrobów rafineryjnych i petrochemicznych, produkcji i sprzedaży energii elektrycznej i ciepła, funkcji wartości dodanej. Funkcjonujące w spółkach systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg ISO 45001 poddawane są cyklicznym audytom zewnętrznym w celu utrzymania certyfikacji. 

W spółkach produkcyjnych Grupy ORLEN został wdrożony system zarządzania bezpieczeństwem procesowym w oparciu o standard US OSHA 1910.119. System pozwala na skuteczną realizację działań w obszarze doskonałości operacyjnej poprzez poprawę bezpieczeństwa technicznego instalacji procesowych, magazynowych i pomocniczych, a tym samym zapobieganie wystąpieniu wszelkich niepożądanych zdarzeń mogących potencjalnie wpłynąć na bezpieczeństwo pracowników i/lub prowadzonych procesów produkcyjnych.

System zarządzania bezpieczeństwem procesowym (SZBP) jako element ogólnego systemu zarządzania i organizacji ORLEN został wprowadzony w celu zapewnienia najwyższych standardów bezpieczeństwa w miejscach pracy oraz spełnienia wymagań krajowych art. 252 ustawy z 27 kwietnia 2001 r.  Prawo ochrony środowiska w zakresie systemowego zarządzania bezpieczeństwem procesowym oraz dalszego zwiększenia skuteczności i efektywności działań na rzecz zapobiegania poważnym awariom przemysłowym. 

Kluczowe wskaźniki efektywności

Główne wskaźniki efektywności w obszarze zagadnień obszaru bezpieczeństwa osobistego Grupy ORLEN oraz ORLEN w 2021 i 2022 roku:

Całkowity wskaźnik wypadkowości TRR1,2

W zakresie danych KPI obszaru bezpieczeństwa pracy ORLEN nie zostały uwzględnione dane dotyczące Zespołu Oddziałów PGNiG, znajdującego się w strukturze spółki od 2 listopada 2022 roku, ze względu na posiadany przez ten zespół status odrębnego pracodawcy. W okresie 02.11-31.12.2022 roku w przedmiotowym obszarze nie odnotowano wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych pracowników oddziałów.
W przedmiotowym okresie Zespół Oddziałów nie prowadził sprawozdawczości dotyczącej kontraktorów.

Wskaźnik wypadkowości TRIR3

Wskaźnik kultury bezpieczeństwa4

W celu stałego zwiększania efektywności działań w obszarze kultury bezpiecznej pracy w Grupie ORLEN funkcjonuje wskaźnik kultury bezpieczeństwa (WKB), który jest oparty o reaktywny wskaźnik wypadkowości TRR oraz proaktywny element w postaci zarządzania zgłaszanymi zagrożeniami bezpieczeństwa pracy.

Pozwala on na monitorowanie wypadkowości i proaktywnych działań w postaci systemów zgłaszania zagrożeń bezpieczeństwa pracy eliminujących u źródła możliwość zaistnienia wypadków.

  • 11.9.10

Wypadki przy pracy

Wypadki przy pracy pracowników i kontraktorów Grupy ORLEN

W 2022 roku odnotowano 120 wypadków przy pracy pracowników Grupy ORLEN, z czego 14 z nich stanowiły wypadki przy pracy pracowników spółek dawnej Grupy LOTOS (odnotowanych w okresie 01.08-31.12.2022 roku) oraz 26 wypadków przy pracy pracowników spółek dawnej Grupy PGNiG (odnotowanych w okresie 02.11-31.12.2022 roku). Stąd w 2022 roku odnotowano wzrost liczby wypadków przy pracy pracowników i kontraktorów Grupy ORLEN związany z realizowanymi procesami przejęcia kontroli kapitałowej nad spółkami/ grupami spółek. W 2022 roku spółki dawnej Grupy LOTOS oraz dawnej Grupy PGNiG nie prowadziły sprawozdawczości dotyczącej wypadkowości kontraktorów.

W 2022 roku odnotowano 6 wypadków przy pracy pracowników o charakterze ciężkim (4 wypadki przy pracy Grupy ORLEN Unipetrol, 1 wypadek przy pracy Grupy ORLEN Ochrona, 1 wypadek przy pracy Grupy Energa ). Natomiast w 2021 roku odnotowano 4 wypadki przy pracy pracowników o charakterze ciężkim (3 wypadki przy pracy Grupy Energa, 1 wypadek przy pracy ORLEN Lietuva). 

Ponadto w 2022 roku odnotowano 7 zbiorowych wypadków przy pracy pracowników (2 zbiorowe wypadki przy pracy pracowników Grupy Energa, 1 zbiorowy wypadek przy pracy pracowników – ORLEN, ANWIL, Grupy ORLEN Ochrona, Grupy ORLEN Unipetrol, Polskiej Spółki Gazownictwa), natomiast w 2021 roku odnotowano 2 zbiorowe wypadki przy pracy pracowników (ORLEN Serwis, ORLEN Eko).

W 2022 roku odnotowano 1 wypadek przy pracy kontraktora o charakterze ciężkim (ORLEN Paliwa). Natomiast w 2021 roku w Koncernie nie odnotowano wypadków przy pracy kontraktorów o charakterze ciężkim. W 2022 roku nie odnotowano zbiorowych wypadków przy pracy kontraktorów, zaś w 2021 roku w Grupie ORLEN odnotowano 2 zbiorowe wypadki przy pracy kontraktorów (ORLEN).

Dla zaistniałych wypadków przy pracy w Koncernie przeprowadzana jest analiza metodą drzewa zdarzeń zawierająca ich przyczyny wystąpienia i działania naprawcze. Ponadto organizowane są cykliczne spotkania przedstawicieli Służby BHP Grupy ORLEN w celu omówienia ww. analiz wypadków przy pracy. W 2022 roku miał miejsce w ORLEN zbiorowy wypadek pracowników przy pracy. Do wyjaśnienia zdarzenia powołano zespoły, których zadaniem było zbadanie wszystkich możliwych jego przyczyn oraz wydanie zaleceń w zakresie działań naprawczych. Dla przedmiotowych działań naprawczych opracowano harmonogramy realizacji prac w ramach struktury organizacyjnej spółki. Ponadto opracowano lesson learned.

Rodzaje urazów doznanych podczas wypadków przy pracy pracowników Grupy ORLEN 

Rodzaje urazów doznanych podczas wypadków przy pracy kontraktorów Grupy ORLEN 

Wykonywane czynności, podczas których odnotowano wypadki przy pracy pracowników Grupy ORLEN 

Wykonywane czynności, podczas których odnotowano wypadki przy pracy kontraktorów Grupy ORLEN 

Wskaźnik wypadkowości TRR pracowników Grupy ORLEN2 

W 2022 roku odnotowano niewielki spadek wartości wskaźnika wypadkowości TRR pracowników Grupy ORLEN w stosunku do 2021 roku.

Wskaźnik ciężkości8 dla wypadków przy pracy odnotowanych wśród pracowników Grupy ORLEN w 2022 roku

Liczba dni absencji poszkodowanych pracowników9 w wypadkach przy pracy w Grupie ORLEN w 2022 roku 

Dbałość o bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia pracowników firm zewnętrznych realizujących prace na terenie Grupy ORLEN, jest jednym z priorytetów strategii. W celu ciągłej poprawy bezpieczeństwa kontraktorów konsekwentnie i długofalowo budowana jest ich świadomość w zakresie właściwej oceny sytuacji, znajomości potencjalnego ryzyka i sposobów jego ograniczania, przestrzegania procedur i zasad bezpieczeństwa, właściwego korzystania z systemów i środków ochrony, a także zgłaszania spostrzeżeń dotyczących potencjalnych sytuacji niebezpiecznych.
Oprócz prowadzenia analiz zdarzeń wypadkowych kontraktorów Grupy ORLEN badaniu poddawane są również dane dotyczące absencji chorobowej wynikającej ze zdarzenia się wypadku przy pracy kontraktorów realizujących prace na terenie spółek. Grupa ORLEN nie posiada narzędzi prawnych pozwalających na upublicznienie przedmiotowych informacji.

  • 11.9.11

Choroby zawodowe

Liczba odnotowanych chorób zawodowych w poszczególnych grupach pracowników Grupy ORLEN10

W 2021 roku zarejestrowane choroby zawodowe były spowodowane czynnikami związanymi z hałasem, podnoszeniem i przenoszeniem ładunków, drganiami mechanicznymi, wymuszoną pozycją ciała podczas wykonywania pracy, zaś u pracowników wystąpiły: choroby kręgosłupa, zespół cieśni nadgarstka, upośledzenie słuchu. Natomiast w 2022 roku choroby zawodowe były związane z działaniem czynników występujących w środowisku pracy uznanych za rakotwórcze u ludzi, hałasem i przenoszeniem / podnoszeniem ładunków, a u pracowników wystąpiły: nowotwór układu krwiotwórczego, upośledzenie słuchu i choroba kręgosłupa.

W Grupie ORLEN nie jest prowadzona sprawozdawczość w zakresie występowania chorób zawodowych u kontraktorów ze względu na brak narzędzi i uregulowań prawnych umożliwiających zobligowanie firm zewnętrznych do raportowania tych przypadków, podobnie jak w przypadku pozyskiwania informacji o śmierci pracowników w wyniku choroby zawodowej zarówno firm zewnętrznych, jak i Grupy ORLEN. 

Pracownicy szczególnie narażeni na choroby zawodowe

W Grupie ORLEN prowadzony jest stały monitoring i identyfikacja czynników mogących powodować powstawanie chorób zawodowych wśród pracowników. Wykonywane są cykliczne badania środowiska pracy oraz przeprowadzana jest ich bieżąca analiza i ocena ryzyka potencjalnego wpływu na zdrowie pracowników. Dla wszystkich zidentyfikowanych czynników na stanowiskach pracy z wysokim ryzykiem wystąpienia chorób zawodowych wdrożono systemowe działania zapobiegawcze w zakresie zastosowania rozwiązań technicznych oraz organizacyjnych w postaci ochron indywidualnych i zbiorowych. Zastosowanie tych rozwiązań zapewnia eliminację zagrożenia powstania chorób zawodowych wśród pracowników na wskutek występowania czynników szkodliwych w środowisku pracy.

W efekcie przeprowadzonych działań odnotowano spadek liczby chorób zawodowych występujących u pracowników Grupy ORLEN w latach 2022-2021.

Szkolenia z zakresu BHP

W 2022 roku w Grupie ORLEN przeprowadzono ponad 15 386 szkoleń z zakresu bezpieczeństwa pracy, w ramach których przeszkolono 35 098 pracowników spółek Grupy ORLEN. Z czego w ORLEN przeprowadzono 575 szkoleń z tej dziedziny wśród 725 pracowników administracyjno- biurowych i 2512 pracowników obsługujących instalacje i urządzenia technologiczne.
Podobnie w Grupie ORLEN najliczniejszą grupę pracowników, która odbyła przedmiotowe szkolenia, stanowili pracownicy obsługujący instalacje i urządzenia technologiczne.

Procedury należytej staranności

  • 11.9.8

Zapobieganie i łagodzenie wpływów na bezpieczeństwo i higienę pracy bezpośrednio związanych z relacjami biznesowymi

W 2022 roku rozpoczęto realizację Kierunków rozwoju obszaru bezpieczeństwa osobistego i procesowego GK ORLEN, przyjętych na lata 2022-2026. Stanowią one koncepcję działań strategicznych w zakresie doskonalenia i rozwoju obszaru bezpieczeństwa pracy Grupy ORLEN. Ważnym elementem tych działań jest wspieranie procesu transformacji Grupy ORLEN poprzez włączenie inkorporowanych spółek do systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Grupy.

Postęp realizacji przedsięwzięć monitorowano w dedykowanej aplikacji. Wśród nich możemy wymienić m.in.:

  • Wdrożenie kolejnych standardów technicznych w obszarze Logistyka+.

  • Przeprowadzenie działań w zakresie ujednolicenia minimalnych standardów realizacji operacji związanych z towarami niebezpiecznymi.

  • Weryfikacja statusów funkcjonujących zarządzeń, procedur i zapisów dotyczących zarządzania.

  • Opracowanie założeń systemów motywacyjnych dla pracowników i kontraktorów powiązanych z systemem Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy oraz Zgłoś zdarzenie potencjalnie wypadkowe i innych programów motywacyjnych.

  • Zrealizowanie działań w zakresie współpracy i wymiany doświadczeń służb prewencji Zakładowej Straży Pożarnej w Grupie ORLEN.

  • Przeprowadzenie działań w ramach określenia rangi segmentowego zarządzania bezpieczeństwem osobistym i procesowym wewnątrz Grupy ORLEN z uwzględnieniem spółek i grup spółek inkorporowanych do Koncernu.

Jednym z głównych celów jest utrzymanie wartości kluczowych KPI obszaru bezpieczeństwa pracy TRR1≤ 1,70 i T1PSER11 ≤ 0,3 przy jednoczesnej realizacji procesów przejęcia kontroli kapitałowej nad spółkami oraz grupami spółek. Wsparcie procesów transformacji – włączenie spółek do systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Grupy ORLEN.

1 ang. Total Recordable Rate – międzynarodowy wskaźnik wypadkowości w przedsiębiorstwach = liczba wypadków przy pracy pracowników i kontraktorów, dla których odnotowano absencję chorobową w danym okresie / liczbę roboczogodzin przepracowanych przez pracowników i kontraktorów w tym okresie x 1 000 000.
11 ang. Tier1 Process Safety Events Rate – liczba zdarzeń o dużych skutkach w związku z uwolnieniem substancji do otoczenia x 1 000 000 / ilość roboczogodzin.

W związku ze zrealizowanymi w ubiegłych latach procesami inkorpracji spółek i grup spółek do Grupy ORLEN przeprowadzono różnokierunkowe działania w zakresie włączenia ich do systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy. Działania te dotyczyły doskonalenia i rozwoju kształtujących się systemów bezpieczeństwa pracy w Grupie Energa, Polska Press Grupa, Grupie RUCH i ORLEN Transport.

W przypadku spółek Grupy Energa skupiono się na realizacji działań kierunkowych określonych na lata 2021-2023.

W sierpniu 2022 roku do Grupy ORLEN zostały włączone kolejne spółki: Rafineria Gdańska, LOTOS Straż, LOTOS Serwis, LOTOS Oil, LOTOS Ochrona, LOTOS Lab, LOTOS Kolej, LOTOS Petrobaltic. Na tej płaszczyźnie rozpoczęto działania w zakresie opracowania harmonogramów wdrożenia Standardów bezpieczeństwa oraz Standardów technicznych Grupy ORLEN. Wraz z końcem roku dla spółek przygotowano w uzgodnieniu z przedstawicielami Biura BHP ORLEN harmonogramy wdrożenia przedmiotowych standardów na lata 2023-2025. W kolejnym etapie spółki zostaną włączone do systemu raportowania KPI obszaru bezpieczeństwa pracy w pełnym zakresie. W 2022 roku dane te były monitorowane przez Biuro BHP ORLEN. Analogiczny proces adaptacji do segmentowego systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy przygotowano dla spółek ex GK PGNiG, które dołączyły do GK ORLEN w listopadzie 2022 roku.

Proces ten rozpoczęto od określenia zasad informowania o wypadkach przy pracy oraz innych zdarzenia nadzwyczajnych. W 2023 roku, podobnie jako w przypadku Spółek ex GK LOTOS, zostanie zrealizowany ze spółkami ex GK PGNiG proces opracowania harmonogramów wdrożenia Standardów Bezpieczeństwa oraz Standardów Technicznych GK ORLEN. Procesy inkorporacyjne wewnątrz Grupy ORLEN niosły ze sobą również wyzwanie dla obszaru bezpieczeństwa pracy ORLEN. W ramach tych przedsięwzięć zmienia się również struktura ORLEN, w wyniku czego podjęto działania mające na celu ujednolicenie systemów zarządzania BHP w ramach jednej organizacji. Działania te dotyczyły m.in. opracowania harmonogramu wdrożenia Kompleksowego Systemu Prewencji ORLEN oraz nadzoru nad jego realizacją, ujednolicenia systemu aktów organizacyjnych w obszarze bezpieczeństwa pracy.

  • 11.9.3

Identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka, analiza zdarzeń wypadkowych 

W spółkach Grupy ORLEN prowadzona jest bieżąca identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka oraz analiza zdarzeń wypadkowych. Przedmiotowy proces realizowany jest w zakresie opracowywania i aktualizacji Oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk pracy pracowników, przeprowadzania badań środowiska pracy identyfikowania zagrożeń w instrukcjach wykonywania prac oraz monitorowania warunków pracy.

Istotnymi aspektami tego procesu jest funkcjonowanie w spółkach Grupy ORLEN Komisji Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz realizacja systemów Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracySystemy te stanowią narzędzie wspierające system kontroli, audytów, przeglądów stanowisk pracy i safety walks.

Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy w ORLEN – program zachęt BHP

Program zachęt BHP stanowi formę systemu motywacyjnego dla pracowników spółki. Jego składową stanowi konkurs Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy. Polega on na zgłaszaniu przez pracowników lub przez ich przełożonego zagrożeń bezpieczeństwa pracy oraz przewidywanych działań naprawczych w elektronicznym systemie spółki. Dla najlepszych zgłoszeń przewidziane są nagrody. Analogiczne systemy Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy funkcjonują również w innych spółkach Grupy ORLEN.

W spółkach Grupy ORLEN funkcjonują zorganizowane systemy eliminowania zgłoszonych i zidentyfikowanych zagrożeń, zaś sformułowane w ich zakresie wnioski są uwzględniane m.in. w Planach poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Weryfikacja realizacji działań zapobiegawczych oraz korygująco-korekcyjnych prowadzona jest z wykorzystaniem funkcjonujących systemów kontroli, audytów, przeglądów stanowisk pracy i safety walks.

Dla obszaru pracy kontraktorów przedmiotowy proces prowadzony jest poprzez m.in. funkcjonujący system wydawania pisemnych zezwoleń i szkoleń, w tym z zakresu zagrożeń, przeznaczonych dla pracowników firm zewnętrznych, opracowywanie przez wykonawców Instrukcji bezpiecznego wykonywania robót. W części spółek Grupy ORLEN uruchomiono również system Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy dla wykonawców.

Zgłoś zagrożenie bezpieczeństwa pracy dla wykonawców w ORLEN. System jest stworzony dla pracowników firm zewnętrznych. Każda osoba, która zidentyfikuje zagrożenie bezpieczeństwa pracy, może je zgłosić, wysyłając SMS pod wskazany numer telefonu. 

W spółkach funkcjonują schematy postępowań pozwalające pracownikom i kontraktorom na odstąpienie od wykonywania pracy w przypadku zidentyfikowania możliwości stwarzającej zagrożenie dla ich zdrowia i życia. Sformułowane wnioski w ramach procesu identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka oraz analizy zdarzeń wypadkowych stanowią dane wykorzystywane do ciągłego doskonalenia systemu bezpieczeństwa pracy Grupy ORLEN.

Realizacja procesu identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, analizy zdarzeń wypadkowych z poziomu Grupy ORLEN. Proces identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, analizy zdarzeń wypadkowych realizowany jest indywidualnie przez spółki Koncernu oraz z poziomu Grupy ORLEN. W tym przypadku jest on prowadzony z wykorzystaniem następujących narzędzi: alerty bezpieczeństwa, lesson learned, analiza wypadków przy pracy metodą drzewa zdarzeń, safety meeting.

Zaistniałe w Grupie ORLEN zdarzenia wypadkowe oraz awaryjne poddawane są analizie oraz ocenie możliwości ponownego wystąpienia. Za pomocą alertów bezpieczeństwa realizowana jest komunikacja dotycząca zdarzeń potencjalnie wypadkowych i awaryjnych.

W zakresie zdarzeń awaryjnych przeprowadzane są tzw. lessons learned z zastosowaniem list kontrolnych mających na celu identyfikację działań zapobiegawczych w różnych lokalizacjach Grupy ORLEN. Wdrożono narzędzia do analizowania potencjalnego ryzyka wystąpienia wypadków przy pracy i zdarzeń awaryjnych. W wyniku ich oceny realizowane są działania zapobiegawcze. W Grupie ORLEN przeprowadzane są analizy zagrożeń procesowych, m.in. metodą HAZOP, stosowaną do określania możliwości wystąpienia zagrożeń w zakładach przemysłowych. Polega na systematycznym przeglądzie założeń projektowych i procesu technologicznego pod kątem możliwych odchyleń od przyjętych parametrów.

Analiza wypadków przy pracy metodą drzewa zdarzeń. Jednolita metodologia dotycząca sposobu przeprowadzenia analizy wypadków przy pracy zaistniałych w spółkach Grupy ORLEN. Stanowi ona graf prezentujący ciąg informacji dotyczący zdarzenia, jego przyczyn i skutków oraz decyzji podjętych w aspekcie sformułowanych wniosków.

Safety meeting 

Na poziomie korporacyjnym Biuro BHP ORLEN utrzymuje narzędzie o nazwie safety meeting. W zakresie obowiązków zespołu o tej samej nazwie jest analizowanie zdarzeń wypadkowych, awaryjnych i pożarów, znaczących pod względem obszaru działalności Grupy ORLEN. Obejmu one identyfikowanie przyczyn zdarzeń, zbieranie informacji o ich skutkach, działaniach zaradczych oraz ich realizacji. Oceniany jest również potencjał powtórnego wystąpienia zdarzenia w innej spółce. Na podstawie zebranych informacji i dostępnych materiałów źródłowych są formułowane we współpracy z pracownikami Biura Techniki w ORLEN zalecenia dotyczące możliwych działań zaradczych, które następnie adresowane są do właściwych obszarów spółek. Celem tej inicjatywy jest rejestracja i analiza zdarzeń, wyciągnięcie wniosków oraz zminimalizowanie ryzyka wystąpienia podobnych zdarzeń w przyszłości. Wszelkie informacje dotyczące pracy zespołu Safety Meeting zbierane są w wewnętrznej bazie danych Biura BHP w ORLEN.

  • 11.9.4

Usługi związane z medycyną pracy

W spółkach Grupy ORLEN zapewniono pracownikom dostęp do podstawowej opieki medycznej. W jej ramach są realizowane świadczenia z zakresu medycyny pracy, w tym badania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. Prowadzone jest orzecznictwo lekarskie i ocena możliwości wykonywania pracy, monitorowanie stanu zdrowia pracowników zaliczanych do grup szczególnego ryzyka, wykonywanie badań umożliwiających diagnostykę chorób zawodowych i innych chorób związanych z wykonywaną pracą.
Lekarz medycyny pracy bierze udział w procesie identyfikacji zagrożeń występujących na stanowiskach pracy w ramach opracowywanej i aktualizowanej Oceny ryzyka zawodowego. Ponadto bierze udział w posiedzeniach Komisji Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz konsultuje wyposażenie apteczek do udzielania pierwszej pomocy. W niektórych przypadkach przedmiot zadań jest rozszerzony o dodatkowe świadczenia, np. udzielanie porad w zakresie psychologii pracy. Dla stanowisk pracy wykonywane są badania środowiska pracy.

  • 11.9.7

Promocja zdrowego stylu życia

W spółkach realizowane są dodatkowe akcje i inicjatywy w ramach profilaktyki zdrowotnej pracowników, takie jak: szczepienia ochronne (przeciwko grypie i COVID-19, na tężec, dur brzuszny, przeciwko kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, WZW), badania profilaktyczne w ramach programów, np. ANWIL na Zdrowie (m.in. badania krwi, w tym TSH, borelioza, antyTPO, anty-TG), badanie densytometryczne, badanie ultrasonograficzne lub mammograficzne, diagnostyka komputerowa schorzeń obwodowych naczyń krwionośnych, badanie dermatoskopowe, badanie wzroku i słuchu, warsztaty z fizjoterapeutą, konsultacje kardiologiczne, porady dietetyczne i dotyczące zdrowego stylu życia, warsztaty z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, dofinansowanie do okularów korekcyjnych dla pracowników.

Ponadto pracownicy Grupy ORLEN i ich rodziny mogą skorzystać z oferty dodatkowych pakietów świadczeń zdrowotnych i organizowanych inicjatyw przez spółki (np. USG dla dzieci pracowników). Wśród spółek Grupy ORLEN realizowany jest program badawczy dotyczący wpływu środowiska pracy na zdrowie pracowników w odniesieniu do określonej grupy kontrolnej. Program ten jest prowadzony przez Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie oraz Centrum Medyczne PZU Zdrowie w Płocku. W jego ramach mogą uczestniczyć pracownicy oraz ich rodziny.

W ramach corocznie organizowanych w spółkach Grupy ORLEN Dni Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia przygotowywane są dla pracowników inicjatywy z zakresu profilaktyki zdrowotnej.

  • 11.9.5

Udział pracowników, konsultacje i komunikacja w obszarze BHP

W Grupie ORLEN (ORLEN, ORLEN Laboratorium, Basell Orlen Polyolefins, ANWIL, ORLEN OIL, ORLEN Południe, ORLEN Serwis, ORLEN Ochrona, IKS Solino, ORLEN KolTrans, ORLEN Eko, ORLEN Centrum Usług Korporacyjnych, ORLEN Centrum Serwisowe, ORLEN Administracja, Polska Press, ORLEN Transport, spółki Grupy ENERGA – te, w których jest wymagane) prowadzone są Komisje Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. W skład Komisji BHP wchodzą w równych częściach przedstawiciele pracodawcy, w tym lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, i związków zawodowych, w tym Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy.

Do wybranych zadań komisji należy:

  • Opiniowanie projektów zmian w organizacji i wyposażeniu stanowisk pracy. 
  • Analizowanie wniosków z oceny ryzyka.
  • Opiniowanie standardów dotyczących wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
  • Przegląd okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.
  • Opiniowanie środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom.
  • Wypracowanie wniosków oraz opiniowanie Planu poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, dokonanie oceny jego realizacji.

 

Przedmiotowe komisje są realizowane cyklicznie, nie rzadziej niż raz na kwartał. Ponadto w spółkach z Grupy ORLEN Unipetrol, Public Company ORLEN Lietuva, ORLEN Deutschland i ORLEN Baltics Retail są przeprowadzane komisje/komitety o analogicznym zakresie tematycznym. Również w spółkach inkorporowanych do Grupy ORLEN w 2022 roku realizowane są Komisje BHP, m.in. w Rafinerii Gdańskiej, LOTOS Serwis, LOTOS Petrobaltic, LOTOS Kolej. W zakresie konsultacji zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy w spółkach Grupy ORLEN pracownicy są reprezentowani przez przedstawicieli pracowników oraz związki zawodowe

Przedstawiciele pracowników i związki zawodowe  stanowią stronę w procesie konsultacji aspektów związanych z bezpieczeństwem pracy, m.in. opracowań i aktualizacji Oceny ryzyka zawodowego, tabeli norm przydziału odzieży i obuwia ochronnych, przydziału posiłków profilaktycznych i napojów, ustaleniu zakresu podstawowej opieki medycznej pracowników, wyznaczeniu rozwiązań mających na celu poprawę bezpieczeństwa pracy. Uczestniczą w Komisjach Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. W Grupie ORLEN zapewniono dostęp do informacji dotyczących obszaru bezpieczeństwa pracy

Przedmiotowy aspekt jest realizowany za pośrednictwem wewnętrznego systemu komunikacji spółek, w tym intranetu ORLEN, dostępnego dla pracowników spółek Grupy ORLEN. Inną formą ich popularyzacji są Dni Bezpieczeństwa Pracy wraz tematami miesiąca, alerty bezpieczeństwa czy choćby takie programy przeznaczone dla pracowników, jak System wsparcia pracowników. Pracownicy biorą udział we współtworzeniu i doskonaleniu bezpieczeństwa pracy poprzez swoje zaangażowanie w ramach systemów Zgłoś Zagrożenie Bezpieczeństwa Pracy. 

 

Dzień Bezpieczeństwa Pracy w ORLEN oraz temat miesiąca 

Inicjatywa realizowana w każdy pierwszy czwartek miesiąca. W tym dniu oprócz samokontroli zagadnień BHP, ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa procesowego, wykonywanej przez kierowników komórek organizacyjnych prowadzone są  z pracownikami krótkie rozmowy o bezpieczeństwie oraz omawiany jest tzw. temat miesiąca. Temat danego miesiąca opracowywany jest przez Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy ORLEN oraz dotyczy wybranego zagadnienia z obszaru bezpieczeństwa pracy, tematyki propagującej zdrowy styl życia oraz promującej zasadę równowagi pomiędzy pracą i odpoczynkiem.

 Celem tych rozmów jest: 

  • Wskazywanie zagrożeń, w tym zagrożeń psychospołecznych oraz sposobów ochrony przed nimi. 
  • Znalezienie bezpieczniejszych sposobów wykonywania konkretnych prac na swoich stanowiskach i dodatkowych środków ostrożności.

Dzień Bezpieczeństwa Pracy to przedsięwzięcie mające na celu wpływ na wzrost świadomości w zakresie zagrożeń, w tym o charakterze psychospołecznym.  

  • 11.9.6

Szkolenia BHP

Zarówno dla pracowników, jak i kontraktorów Grupy ORLEN realizowane są szkolenia obligatoryjne z zakresu bezpieczeństwa. Ich przeprowadzanie ma na celu zapoznanie pracowników i kontraktorów ze standardami bezpieczeństwa obowiązującymi w spółkach Grupy ORLEN. Podczas szkoleń budowana jest świadomość pracowników i kontraktorów w zakresie właściwej oceny sytuacji, znajomości potencjalnego ryzyka i sposobów jego ograniczania, przestrzegania procedur i zasad bezpieczeństwa, właściwego korzystania z systemów i środków ochrony, a także zgłaszania spostrzeżeń dotyczących potencjalnych sytuacji niebezpiecznych. Przedmiotowy system szkoleń zawiera również narzędzia stosowane do weryfikacji wiedzy wśród pracowników i kontraktorów.

Dla pracowników Grupy ORLEN realizowane są szkolenia z zakresu bezpieczeństwa pracy, w tym wstępne i okresowe, dotyczące udzielania pierwszej pomocy, ochrony przeciwpożarowej i ćwiczenia ewakuacji oraz inne, zawierające elementy zagadnień BHP. Przedmiotowe szkolenia realizowane są nieodpłatnie dla pracowników oraz w godzinach pracy, zaś w miarę potrzeb w różnych wersjach językowych. W celu oceny skuteczności realizowanych szkoleń przeprowadzane są egzaminy teoretyczne i praktyczne.

Dla kontraktorów spółek Grupy ORLEN przeprowadzane są szkolenia m.in. z tematyki ogólnie dotyczącej BHP, ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa procesowego, sposobu prowadzenia prac, zagrożeń miejscowych oraz specjalistyczne zawierające elementy BHP. W celu oceny skuteczności realizowanych szkoleń przeprowadzane są egzaminy teoretyczne i praktyczne, dodatkowe narzędzie weryfikacyjne stanowi funkcjonujący system kontroli prac kontraktorów.

W ORLEN i ORLEN Unipetrol RPA funkcjonują Centra Szkoleniowe. 

Centrum szkoleniowe ORLEN

Jest to koncepcja szkolenia pracowników firm zewnętrznych realizujących prace na terenie zakładów produkcyjnych spółki i nowo zatrudnionych pracowników obszaru produkcji. Obejmuje ona również przeprowadzanie szczegółowej weryfikacji wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie czterech bloków tematycznych: BHP, mechanika, elektryka oraz z zagrożeń lokalnych występujących na terenie instalacji produkcyjnych ORLEN. Weryfikacji praktycznej podlegają wiedza i umiejętności z zakresu branży mechanicznej oraz elektrycznej. Analogiczna inicjatywa, kierowana do pracowników została wdrożona w ORLEN Unipetrol RPA.

W wybranych spółkach Grupy ORLEN funkcjonują systemy oceny jakości ww. szkoleń w ramach realizowanych procedur oceny szkoleń lub oceny dostawcy usług.

  • 11.9.7

Promocja zdrowego stylu życia

Dni Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia w Grupie ORLEN stanowią corocznie realizowaną inicjatywę popularyzującą tematykę bezpieczeństwa pracy i promującą zdrowy styl życia wśród pracowników i kontraktorów. Każda kolejna edycja tego projektu, a wraz z nią zaplanowane działania to niepowtarzalna okazja zarówno dla pracowników spółek Grupy ORLEN, jak też dla wykonawców zewnętrznych do wzięcia udziału w aktywnościach utrwalających i weryfikujących wiedzę oraz umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Dni Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia corocznie ogłaszane są przez Dyrektora Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy ORLEN dla spółek Grupy ORLEN w tym samym terminie realizacji. Natomiast każda ze spółek planuje indywidualnie program wydarzenia, spójny z jego ogłoszoną tematyką. Uczestnicy kolejnych edycji Dni Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia w Grupie ORLEN mają okazję odwiedzić m.in. miasteczka Świadomego Kierowcy, stoiska medyczne, symulatory VR, strefy gier i konkursów BHP, prezentacje wystawców z branży BHP oraz przedstawicieli spółek Grupy ORLEN.

W 2022 roku zorganizowano m.in.: wirtualne warsztaty pierwszej pomocy, strefę bezpiecznego kierowcy, warsztaty relaksacyjne Świece żelowe, Ziołowy las, konsultacje medyczne, warsztaty survivalowe, mobilny escape room, konkursy z nagrodami, strefę gastronomiczną. Inicjatywa została również przeprowadzona w Gdańsku z uwzględnieniem spółek dawnej Grupy LOTOS.

  • 11.9.8

Zapobieganie wpływom na bezpieczeństwo i higienę pracy bezpośrednio związanych z relacjami biznesowymi i łagodzenie ich 

W spółkach Grupy ORLEN funkcjonuje standard bezpieczeństwa. Klasyfikacja oraz nadzór nad bezpieczeństwem firm zewnętrznych znajdujących się w obrębie zakładu lub wykonujących usługi dla spółek Grupy ORLEN. Realizacja przedmiotowego standardu polega na dokonywaniu okresowej kontroli firm zewnętrznych sklasyfikowanych w trzech kategoriach: 

  • Firmy o znaczeniu strategicznym, mające znaczący wpływ na bezpośrednie funkcjonowanie i podstawową działalność spółki oraz jej infrastrukturę krytyczną – grupa A. 
  • Firmy świadczące usługi kontraktorskie i wykonawcze, np. bieżącego utrzymania ruchu, i realizujące mniejsze zadania inwestycyjne mające wpływ na bezpośrednie funkcjonowanie ORLEN oraz spółki Grupy ORLEN znajdujące się na terenie należącym do ORLEN, które nie mają znaczenia strategicznego. Firmy wykonują prace szczególnie niebezpieczne na terenach należących do ORLEN i/lub zajmują się odbiorem, magazynowaniem i transportem substancji niebezpiecznych produkowanych przez spółkę – grupa B. 
  • Firmy realizujące procesy pomocnicze lub wspierające, niewpływające bezpośrednio na funkcjonowanie spółki, pełniące role pośrednie przy realizacji procesów, działające jako podwykonawcy dla firm zewnętrznych o znaczeniu strategicznym lub realizujących prace utrzymania ruchu, niezajmujące się pracami na czynnych instalacjach produkcyjnych – grupa C. 

Firmy zewnętrzne należące do grupy: 

  • A poddawane są audytom nie rzadziej niż raz do roku.  
  • B są kontrolowane metodą próbkowania nie rzadziej niż raz na 3 lata. 
  • C nie są poddawane audytom, natomiast mogą być audytowane na wniosek Dyrektora Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy ORLEN. 

W ramach przedmiotowego procesu wykonywana jest kompleksowa kontrola w zakresie dotyczącym m.in.: funkcjonujących w firmie certyfikowanych systemów zarządzania bezpieczeństwem, zarządzania ryzykiem i zagrożeniami, identyfikacji wypadków i zdarzeń kryzysowych, realizowanych programów zgłaszania zagrożeń i ich minimalizacji, obszaru budowania i doskonalenia kultury bezpieczeństwa pracy, zarządzania zachowaniami, organizacji pracy, bezpieczeństwa pożarowego, procesowego i technicznego.

Ponadto w spółkach Grupy ORLEN dokonywana jest cykliczna ocena dostawców pod względem bezpieczeństwa realizacji prac. W 2022 roku w GK ORLEN zrealizowano działania na rzecz utrzymania i doskonalenia założeń projektu Safety Plus+, prowadzonego w latach 2017-2021 w sześciu największych spółkach produkcyjnych Grupy ORLEN, tj. ORLEN, ANWIL, ORLEN Południe, ORLEN UNIPETROL RPA, ORLEN Lietuva i Basell ORLEN Polyolefins.

Projekt ten objął kompleksowymi zmianami obszary bezpieczeństwa osobistego, procesowego i ochrony p.poż. Ponadto rozpoczęto przedsięwzięcia mające na celu wdrożenie Standardów bezpieczeństwa, objętych wcześniej przedmiotowym projektem w pozostałych spółkach Grupy ORLEN.

 

 

 

 

W 2022 roku kontynuowano realizację projektów LOGISTYKA+ oraz DETAL+ w spółkach nimi objętymi.
Celem projektów jest ujednolicenie oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa pracy w obszarze logistyki oraz stacji paliw w Grupie ORLEN. Standardy techniczne, stanowiące przedmiot tych projektów, zostały opracowane przy współpracy przedstawicieli obszarów bezpieczeństwa pracy spółek objętych tymi projektami. Stanowią zbiór wytycznych utworzonych na podstawie najlepszych praktyk stosowanych przez Grupę ORLEN. Ponadto w ramach przedmiotowych przedsięwzięć monitorowano prowadzony proces oraz wspierano spółki w zakresie realizacji przez nie harmonogramów. Zaktualizowano Standardy techniczne LOGISTYKA+ oraz zaplanowano przeprowadzenie wizyt sprawdzających w spółkach objętych tym projektem.
 

Doskonalenie systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy wykonawców zewnętrznych 

W 2022 roku przeprowadzono działania w zakresie doskonalenia funkcjonującego systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy wykonawców zewnętrznych, w tym: 

  • Monitorowano wypadkowość wykonawców, których statystyka została ujęta w KPI obszaru bezpieczeństwa pracy Grupy ORLEN (przeprowadzono szczegółową analizę wypadków przy pracy kontraktorów oraz wyliczono wskaźniki wypadkowości TRR, uwzględniając przedmiotowy zakres danych). 
  • Zrealizowano komunikację w tym zakresie wewnątrz Grupy ORLEN wraz z informacjami o podjętych działaniach zaradczych w ramach zaistniałych wypadków przy pracy (Alerty bezpieczeństwa, Raporty bezpieczeństwa osobistego, procesowego i pożarowego Grupy ORLEN).

  • Wykonano zadania określone standardem bezpieczeństwa M2 Zarządzanie podwykonawcami.  
  • Zrealizowano kontrole i audyty w zakresie bezpieczeństwa wykonywania prac i przygotowania do nich kontraktorów, również te wynikające z wymagań funkcjonującego w koncernie standardu technicznego Klasyfikacja oraz nadzór nad bezpieczeństwem firm zewnętrznych, znajdujących się w obrębie zakładu lub wykonujących usługi dla spółek Grupy ORLEN. 
  • Prowadzono Centrum Szkoleniowe ORLEN. 
  • Zorganizowano warsztaty i webinary tematyczne dotyczące bezpiecznej realizacji prac dla pracowników firm zewnętrznych. 
  • Przygotowano obszar przeznaczony dla kontraktorów na orlen.pl -  Wykonawcy zewnętrzni | ORLEN. Są w nim zawarte aktualne informacje z obszaru bezpieczeństwa, wymagania, informacje o szkoleniach i programach motywacyjnych, kampaniach informacyjnych Zgłoś zagrożenie.  

Przeczytaj również:

Na skróty:

Raport Zintegrowany Grupy ORLEN 2022

Raport możesz również pobrać w formacie PDF

Pobierz pdf