Woda i ścieki

Spółki Grupy ORLEN korzystają z zasobów wodnych w sposób racjonalny, w oparciu o posiadane pozwolenia wodnoprawne lub zintegrowane, zawsze tam, gdzie są one wymagane. Spółki prowadzą monitoring jakościowy oraz ilościowy pobieranych wód i odprowadzanych ścieków. Dominującym źródłem poboru wody dla spółek Grupy ORLEN są wody powierzchniowe słodkie, a wśród nich m.in. rzeka Wisła, rzeka Elbląg, rzeka Prosna, rzeka Motława, rzeka Jasiołka, rzeka Łaba.

Spółki pobierają także, choć w mniejszym stopniu, wodę z ujęć podziemnych oraz z sieci wodociągowych spółek Grupy ORLEN, jak również sieci wodociągowych obcego podmiotu.

Bilans poboru wody w całej Grupie ORLEN z rozbiciem na poszczególne źródła ilustruje poniższa tabela.

Ponadto Spółka Energa Wytwarzanie S.A. (dawna ENERGA OZE) pobrała i oddała w stanie niepogorszonym 30,2 mld m³ wody na potrzeby prac turbin elektrowni wodnych. Produkcja energii w elektrowniach wodnych wiąże się z pobraniem zwrotnym wody, co oznacza, że woda przepływa przez turbiny elektrowni wodnych i oddawana jest środowisku w tej samej ilości, bez istotnych zmian parametrów fizykochemicznych.

Zaprezentowany ogólny wzrost poboru wody w roku 2022 związany jest z włączeniem w struktury Grupy ORLEN spółek z dawnej Grupy PGNiG i dawnej Grupy LOTOS.

W poniższej tabeli przedstawiono dodatkowo wolumen pobranej wody za cały rok 2022 przez dawną Grupę PGNiG oraz dawną Grupę LOTOS.

Współczesna zmiana klimatu odbija się negatywnie na zasobach wodnych Europy, w tym również i Polski. W ostatnim czasie zaobserwować można na terenie naszego kraju częstsze opady, ale o bardzo intensywnym natężeniu wywołujące m.in. powodzie błyskawiczne, rozdzielane następnie długimi okresami suszy mogącymi powodować niedobór wody, tym samym wpływając na konieczność ochrony zasobów wodnych i prowadzenia działań w kierunku racjonalnego gospodarowania nimi. 

Deficyt zasobów wodnych ma bezpośredni wpływ na działalność i funkcjonowanie zakładów w Grupie ORLEN, w tym związanych np. z wykorzystywaniem wody do celów energetycznych.

W Grupie Kapitałowej eksploatowane są instalacje zlokalizowane na obszarach charakteryzujących się występowaniem ryzyka niedoboru wody (źródło: WWF Water Risk Filter - Maps). Wśród tych instalacji należy wskazać:

Odprowadzanie wód

Szczegółowe zestawienie ilustruje poniższa tabela.

Wszystkie ścieki poddawane są procesom oczyszczania na drodze mechanicznej, fizykochemicznej i/lub biologicznej. Oczyszczone ścieki, zgodnie z posiadanymi pozwoleniami, odprowadzane są do rzek Wisły, Narwi, Elbląg, Łaby, Biliny, Dubulisu, Obelaukisu, Wełtawy, Jasiołki, Prosny, Brzeźnicy, potoków Ropy i Sowliny oraz do Morza Bałtyckiego. Pozostałe strumienie ścieków kierowane są do uprawnionych odbiorców, zajmujących się w sposób profesjonalny gospodarowaniem ściekami.

Łączna ilość ścieków oczyszczonych, odprowadzonych do środowiska przez wszystkie spółki Grupy ORLEN wyniosła w 2022 roku ponad 605 mln m³. Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela.

Zaprezentowany wzrost ilości odprowadzanych ścieków do środowiska związany był z włączeniem w 2022 roku w struktury Grupy ORLEN spółek z dawnej Grupy PGNiG oraz dawnej Grupy LOTOS.

Poniżej w tabeli przedstawiono wolumen odprowadzanych ścieków wyłącznie przez dawną Grupę PGNiG oraz dawną Grupę LOTOS za cały rok 2022.

Działania związane zarówno z poborem wody, jak i odprowadzaniem ścieków, są ściśle monitorowane przez spółki Grupy ORLEN, co wynika z posiadanych pozwoleń, wdrożonych systemów zarządzania oraz umów zawartych z dostawcami/odbiorcami wody i ścieków. Monitorowanie to wpływa na racjonalne i zrównoważone wykorzystanie zasobu, jakim jest woda oraz powoduje, iż spółki nie raportują przekroczeń w zakresie wolumenu pobieranej wody i odprowadzanych ścieków. Monitorowanie powyższych parametrów odbywa się z zastosowaniem metodyk referencyjnych przez akredytowane laboratoria.

Spółki Grupy ORLEN prowadzą działania mające na celu zmniejszenie ilości pobieranej wody, np. Energa Elektrownie Ostrołęka S.A., która powyższe zadanie realizuje poprzez wykorzystanie zneutralizowanych ścieków ze Stacji Przygotowania Wody Technologicznej oraz częściowo ścieków deszczowo-przemysłowych do uzupełniania strat w obiegach hydroodpopielania. Innym przykładem jest spółka Energa Centrum Usług Wspólnych Sp. z o.o., która prowadzi racjonalne zużycie wody  oraz szereg działań ograniczających jej zużycie (np. automatyczne baterie bezdotykowe w pomieszczeniach sanitarnych, zmywarki w pomieszczeniach kuchennych, automatyczne dystrybutory wody pitnej). Kolejny przykład stanowi Rafineria Gdańska Sp. z o.o., która podejmuje także szereg działań mających na celu ograniczenie korzystania ze środowiska w obszarze gospodarki wodnej, np. odzyskiwanie i zawracanie kondensatu parowego. Wpływa to zarówno na zmniejszenie ilości pobieranej wody, jak również ilości odprowadzanych ścieków.

Na uwagę zasługuje również częściowe wykorzystywanie oczyszczonych ścieków w rafinerii ORLEN Lietuva i w Zakładzie Produkcyjnym ORLEN w Płocku, co również ogranicza pobór wody ze środowiska na cele gospodarcze i ppoż. W 2022 roku spółka ORLEN Lietuva powtórnie wykorzystała 4,6 mln m³ ścieków, a ORLEN ponad 3,1 mln m³ ścieków.

W 2022 roku ORLEN realizował również nowatorski w skali kraju projekt pn. Blue Brigde, który umożliwi ograniczenie poboru wody z Wisły, pozyskiwanej do procesów technologicznych w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku. Szczegółowy opis projektu znajduje się w części dotyczącej Gospodarki Obiegu Zamkniętego.

W tabeli poniżej zestawiono wolumeny pobieranej wody i odprowadzanych ścieków do środowiska w rozbiciu na Grupę ORLEN oraz na ORLEN.