14.11.1 Rezerwa środowiskowa i na koszty likwidacji

Grupa jest prawnie zobowiązana do usuwania zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego w obrębie zakładów produkcyjnych, instalacji wytwórczych, stacji paliw, terminali paliw, stacji elektroenergetycznych, baz magazynowych, składowisk popiołu i innych nieruchomości gruntowych.

Grupa dokonała szacunków rezerwy na ryzyko środowiskowe związane z usunięciem zanieczyszczeń na podstawie analizy przygotowanej przez niezależnego eksperta lub własne analizy uwzględniające przewidywane koszty remediacji. W zależności od rodzaju obiektu generującego zanieczyszczenia, wartość rezerwy jest szacowana poprzez uwzględnienie częstotliwości remediacji, skali zanieczyszczenia środowiska i osiągniętych efektów ekologicznych. Wycofanie z eksploatacji większości obiektów nastąpi w dalszej przyszłości, co skutkuje niepewnością w zakresie oceny szczegółowych wymagań, które będą musiały zostać spełnione w momencie ich usunięcia. Poziom niepewności jest obciążony potencjalną zmianą regulacji dotyczących m.in. ochrony środowiska, czynników związanych ze zmianami klimatu, w tym także zwiększonego ryzyka ekstremalnych zjawisk pogodowych lub zmiany średnich opadów deszczu, jak również oczekiwań społecznych. Czynniki dotyczące zmian klimatu i postępującej transformacji energetycznej mogą dodatkowo wpływać na przesunięcie pierwotnych terminów realizacji prac remediacyjnych w wyniku skrócenia okresów użytkowania aktywów trwałych i spowodować konieczność wcześniejszej rekultywacji gruntów, bądź likwidacji odwiertów lub kopalni. Jednocześnie, istotnym czynnikiem jest postęp technologiczny, który będzie kształtował przyszłe koszty likwidacji.

Na etapie poszukiwania, zagospodarowania i wydobycia złóż węglowodorów Grupa tworzy rezerwy na koszty likwidacji odwiertów i infrastruktury wspierającej. W ramach tej kategorii rezerwy obejmują również koszty demontażu farm wiatrowych.

Rezerwę na koszty likwidacji odwiertów tworzy się, gdy na Grupie ciąży obowiązek likwidacji dokonanych odwiertów po zakończeniu ich wykorzystywania. W przypadku, gdy rezerwy dotyczą kosztów likwidacji odwiertów stanowiących rzeczowe aktywa trwałe wartość zdyskontowanej rezerwy zwiększa wartość początkową odwiertów i po przejściu do fazy eksploatacji amortyzowana jest w okresie przewidywanego, ekonomicznego użytkowania odwiertów. Późniejsze korekty wysokości rezerwy będące skutkiem zmian szacunków są również ujmowane jako korekta wartości składnika rzeczowych aktywów trwałych. Korekty wysokości rezerwy wynikające ze zmiany dyskonta (z tytułu upływu czasu) ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Wartość rezerwy na koszty likwidacji odwiertów oparta jest na szacunkach przyszłych kosztów likwidacji aktywów i rekultywacji gruntów, na które znaczący wpływ mają przyjęte stopy dyskonta oraz szacunek okresu wystąpienia przyszłych wypływów pieniężnych. Rezerwa na przyszłe koszty likwidacji odwiertów wyliczona jest w oparciu o koszt stanowiący średni koszt likwidacji odwiertów w poszczególnych oddziałach wydobywczych w ciągu ostatnich trzech pełnych lat poprzedzających okres sprawozdawczy, skorygowany o prognozowany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz zmianę wartości pieniądza w czasie. Uwzględnienie trzyletniego horyzontu czasowego wiąże się ze zróżnicowaniem ilości likwidowanych odwiertów i ich kosztu likwidacji w poszczególnych latach.

Pozycja rezerwy środowiskowej dotyczy głównie spółek działających na terenie Polski, Czech, Litwy, Norwegii, Niemiec i Kanady. W Republice Czeskiej, zobowiązania wynikające z zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego powstałe przed datą prywatyzacji poszczególnych jednostek spoczywają na państwie czeskim. W przypadku zanieczyszczeń, powstałych po tej dacie, obowiązek taki spoczywa na spółkach Grupy.

Wzrost salda rezerwy środowiskowej o 5 131 mln PLN w stosunku do poprzedniego roku wynikał głównie z połączenia z Grupą PGNiG i Grupą LOTOS.

Grupa do kalkulacji rezerw zastosowała zmienne stopy dyskonta uwzględniające przewidywane zmiany oprocentowania 10-letnich obligacji rządowych dla poszczególnych krajów. Dla pierwszych 5-ciu lat zastosowana stopa dyskonta uwzględnia zmienną stopę wolną od ryzyka oszacowaną na podstawie krzywej rentowności obligacji 10-letnich.

Od roku 2028 stopa wolna od ryzyka została oszacowana jako suma celu inflacyjnego dla danego kraju oraz średniej z lat 2007-2020 spreadu pomiędzy historyczną dochodowością obligacji 10-cioletnich a historyczną inflacją odpowiednio dla danego kraju.

Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku średnia ważona stopa dyskonta przyjęta do kalkulacji rezerwy środowiskowej wynosiła odpowiednio 4,43% i 3,90% (Polska), 2,83% i 2,27% (Kanada), 2,41% i 3,06% (Czechy) i 2,98% i 1,71% (Litwa), 2,08% i 0,01% (Niemcy) 2,64% (Norwegia na dzień 31 grudnia 2022). Stopę dyskonta skorygowano o efekt inflacji.

Grupa przeanalizowała wpływ zmiany stóp dyskonta finansowego o +/- 0,5 p.p zastosowanych do kalkulacji rezerwy środowiskowej i na koszty likwidacji. Gdyby zastosowane stopy dyskonta wzrosły o 0,5 p.p. rezerwa byłaby niższa o 296 mln PLN, gdyby nastąpił spadek stóp dyskonta o 0,5 p.p. rezerwa byłaby wyższa o 345 mln PLN.

Na skróty:

Raport Zintegrowany Grupy ORLEN 2022

Raport możesz również pobrać w formacie PDF

Pobierz pdf