14.4.1 Stopa dyskonta

14.4.2 Główne założenia przyjęte w testach na utratę wartości aktywów na dzień 31 grudnia 2022 roku

14.4.3 Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, wartości firmy oraz aktywów z tytułu praw do użytkowania

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, wartości firmy, aktywów z tytułu praw do użytkowania
Na koniec okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości lub odwrócenie odpisu aktualizującego któregoś ze składników aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne (tzw. CGU – cash generating unit).

W przypadku występowania przesłanek, że mogła nastąpić utrata wartości, przeprowadzany jest test na utratę wartości, w ramach którego Grupa szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów lub CGU poprzez ustalenie wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży lub wartości użytkowej z zastosowaniem właściwej stopy dyskonta, w zależności od tego, która z nich jest wyższa.

Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, corocznie poddaje się testom na utratę wartości, a także wówczas, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.

Wartość odzyskiwalna ustalana jest na poziomie CGU, do którego dany składnik aktywów należy. Aktywa, które samodzielnie nie generują przepływów pieniężnych, grupuje się na najniższym poziomie, na jakim powstają przepływy pieniężne niezależne od przepływów z innych aktywów (CGU).

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania ujmuje się w pozostałych kosztach operacyjnych i pozostałych przychodach operacyjnych.

Odpisy z tytułu utraty wartości dotyczące wartości firmy są ujmowane w ramach pozostałych kosztów operacyjnych i nie podlegają odwróceniu.

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, wartości firmy, aktywów z tytułu praw do użytkowania
Grupa przeprowadziła testy pod kątem utraty wartości aktywów w oparciu o modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Założenia przyjęte w modelach w odniesieniu do kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych, jak również sposób kalkulacji stóp dyskonta, to najbardziej istotne obszary szacunków. W opracowanych scenariuszach kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych krytyczne założenia dotyczyły przede wszystkim prognoz co do kluczowych parametrów makroekonomicznych, w tym szacunku prawdopodobieństwa wpływu cen praw do emisji CO₂ na przychody ze sprzedaży produktów.

Istotnym osądem przyjętym przez Zarząd ORLEN było przypisanie wag prawdopodobieństwa dla poszczególnych scenariuszy makroekonomicznych. Analizę scenariuszową zastosowano do wyceny aktywów segmentu rafineryjnego i petrochemicznego w ORLEN, ORLEN Unipetrol i ORLEN Lietuva.

Na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa ORLEN zidentyfikowała przesłanki do przeprowadzenia testów na utratę wartości aktywów zgodnie z MSR 36 „Utrata wartości aktywów” związane ze:

• zmianą otoczenia makroekonomicznego w 2022 roku,
• wzrostem stóp dyskonta wynikającym z podwyżki referencyjnych stóp procentowych,
• przyjęciem w dniu 27 stycznia 2023 roku Planu Finansowego ORLEN i Grupy ORLEN na rok 2023,
• aktualizacją w dniu 27 lutego 2023 roku Strategii Grupy ORLEN do 2030 roku.